CCM/VSturla
Trascrizione intervista del 01/12/2001
Comune di Borzonasca
Frazione:
Caroso
Testimone:
Luisa Botto
A cura di Maria Teresa Caprile
Relazione interpretativa
Valle Sturla

MP3 Micoti
MP3 Baciocca
MP3 Patun-a
MP3 Pulenta de castagne (puta)
MP3 Prebuggiun de cöi
MP3 Pan martin
MP3 A frittà de geje o erbette




Micoti MP3

I micotti se piggia in po' de patate, ben, anche in chillu e mezu, sensa pelle se mettan a bugì cun in po' d'aigua cun in po' de sa, quandu l'en cotte, ma apen-a apen-a cötte, nu aspettà, perché dunca l'asciurbe troppa eigua, se sciaccu cu u pastellu e se mette in t'en recipiente, se ghe mette in po' de lardu, oppure chi nun e ö sensa u lardu ghe po meite in po' de panna de laite, in tucchettu de bitiru, perché e patate l'aman u bituru, in po' de gustu, siouletta, chi ghe ö mette, o poca o tanta dipende dau gustu, e poi quandu l'en belle soffici, gi-a in po', se gh'azzunze in po' de farin-a de meiga, e a se mescia ben ben ben, e poi se piggia una ticcia unta cun in po' d'öiu, poco öiu perché poi devan arestà belli cruccanti, e poi ti ghe fè de palle, se ghe mette in po' de furmaggiu, ricurdase sempre che se e patate l'en quelle che l'han surbìu poca aigua che l'è... besogna zuntaghe in po' de laite, se ghe fa de palle, ciù piccinne se fan e ciù ben vegnan rustie, se mètte tuttu in gi-u a ticcia pe- empì ben a ticcia, e poi ricurda-se sempre in po' de sa, se mette 'na bella brassà de legna in sciu sö, se ghe dà fögu, se ghe fa anà adossu u testu, quandu l'è chu cangia culure, che diventa bellu giancu e a braxe l'è finìa tutta a sen-e l'è bella gianca, a se spassa velucemente, se ghe mette a ticcia e a se cröve cu u testu, se se-ra in po' u testu cu a sen-e tantu che nu s'e spande u calure, e se ghe lascia mezz'ua.


Baciocca MP3

A baciocca pe primm-a cösa pensiè de fa primm-a a sfoglia: se piggia dui pugni de fain-a, in po' d'aigua, e a se impasta ch'a la reste in po' du-a tipo l'impastu pe fa e lasagne, e se tìa ben, a se fa vegnì... ciù suttì a se fa megiu l'è, sulu che besogna calculà che poi a va missa in simma a e fögge, se a l'è propriu suttiliscima a se doesfa... e tantu che a sfoggia l'è fatta a se lascia in po' lì a riposà cun in-a presa de farin-a adossu, ch'a nun vegna troppu molla, se spella e patate e se taggiu, se ghe mette a sa, poi se gratta in po' de furmaggiu, chi ghe mette u lardu cun in po' de seulla a l'aresta ciù cundia, chi a uriesse fala propriu sensa tanti gusti piccanti pe esse ciù leggera bastiè mettighe a sciumma du laite, a panna, e poi, quandu e patate l'en ben affettè in t'en piatu, se gh'azunze in po' de fain-a, e patate crue, quelle lì affettè crue, e poi se piggia u fundettu o turtà, e se ghe mette e fogge un-a a un-a adossu pe cruvì tuttu u turtà e se ghe mette a sfoggia, cuscì almenu poi l'impastu ti ghe u versi, e poi a sfoggia ti a ripiggi dai lati tantu che nu sciorte l'impastu, ti ghe metti anche u furmaggiu adossu, tantu che almenu u ghe dà in bellu culure, e poi a l'é anche ciù gustusa, e tantu ti prepari sempre in bellu fögu de legna picin-a, quandu anche lì a ghé na bella braxe bellu che u testu u l'ha cangiou culure, ch'u nun l'é ciù neigru ma l'é vegnuo ce-u, vö dì che lé ca-du basta, se ghe mette velucemente, a se ti-a a baciocca ch'a l'aresta bella destià in t'u testu, se ghe séera... ciù fi-tu se fa quella operasiùn lì menu calure u se perde, e quindi a baciocca a cöxe ciù ben, e poi ti ghe tii adossu u testu, e ti ghe devi mette sempre a sen-e perchè te sciorte u calure, e doppu mezz'ua o quaranta menuti leva-la, perchè dunque poi a vegne troppu secca, troppu tià.


Patun-a MP3

A patun-a a l'é a cosa ciù semplice, ti fè ciù fitu a mettite sciù u testu, a mettite sciù a legna, perchè u tempu che se sca-da, che ti te bruxa a braxe de legna, ti te prepari... ti piggi a farin-a bella setaccià de castagna, e ti ghe metti l'aigua man man finchè a vegne na cosa fina fina fina molla molla molla, perchè a patun-a ciù a ti fé molla ciù a l'é bun-a, e ti l'impasti e nun ghe vö [d'öiu], almenu, natri nu ne mettemmu, né de sà, né de cundimentu, ninte, acqua e fain-a de castagne, quindi ti te ghé u tempu che quandu u sö testu l'é ben ca-du ti t'é zà prunta perchè t'è sulu da mettighe e fögge in t'u fundettu, o turtà, perfettamente misse, se no 'sto liquido liquido liquido u s'infia sutta e alua t'e s'ammotta e invece de tià na patun-a ti tii in rotulu, e a nun cöxe, e quindi quandu t'é prunta, che ti véi che u fögu u l'é au mumentu giustu, in attimu primma de spassala ti versi 'st'impastu liquidu liquidu su 'ste fögge e ti piggi velucemente u turtà o fundettu, ti u tii in se nu sö e a patun-a a deive restà perfettamente cian-a; quindi, dopu dexe menuti, in quartu d'ua leva-la, perchè se no a bruxa, primma de me-tila zu se te pö ricurdate de mettighe un-a mancià d'aigua adossu gh'aresta quella bella ciucchétta. A se mangia sempre cun quarco-sa che ghe sia de öve, almenu chì da natri, o frittà d'erbe, o de geja, cuscì, oppure anche cun in n'a sarsissa fresca, sbriciulà in t'a puéla...


Pulenta de castagne (puta) MP3

E a pulenta de castagne a l'é anche 'na co-sa sempliciscima: ti metti sù a ramain-a bella cun in po' d'eigua, ti metti in po' de sà, poi quandu l'eigua a bugge ti a gi-i, cuntrariamente a quella de meiga, veluce veluce veluce, cun u canéllu tantu che ciù ti gi-i veluce ciù a fain-a a s'amalgama cun l'eigua, cuscì [vegne] bella fin-a, e poi in quartu d'ua de fögu, ma nun esagerau, perchè a l'é facile ch'a bruxe, e alua se a pulenta de castagne a bruxa a piggia subetu in gustu d'amau, vèrsela in sc'un fundettu, perchè a l'é prunta, invece quella de meiga ciù a cöxe ciù a vegne bun-a...


Prebuggiun de cöi MP3

U prebuggiun di cöi ti piggi e patate, ti e metti... ti e spelli, ti e metti a bugì in t'a pignatta, tantu prepari i cöi, sae che fi-ssu neigri, menu che e patate, e s'affettan in po', perchè a föggia grossa poi a nun passa, a nun ti a sciacchi ben, ti a taggi a listarelle, e poi, quandu e patate sun tostu cötte, perchè i cöi devan cöxe pocu, ti ghe i cacci anche liatri. Poi cuscì, quandu e patate l'én cötte e i cöi ascì, ti i tii sciù e tìi sciacchi e poi ti triti in po' d'aggiu e pursemmou, intantu 'na öta ghe meteimu anche 'na fettn-a de lardu, magari pocu, e ti e sciacchi tuttu insemme cun u pestellu che se fa u pestu e vegnu belle sciacchè, e patate vegne in puré verde discemmo, e poi ti e remesci ben ben e poi t'ei mangi, e patate gh'an quellu bellu gustu de cöu.


Pan martin MP3

Besogna piggià dui pugni de fain-a de gran e in bellu pugnu de fain-a de castagna, a se fa... se fa passà in po' fin-u da asciutta perchè cuscì a se mescia in po', poi ti ghe mette in po' de lievitu e in po' de sà, e u se impasta in po', però l'aigua mettighene poca poca perchè a fain-a de castagna a se bagna subitu, dunque a l'aresta in po' sempre bagnau, poi remesci ben ben ben, e poi se ti vö, se t'ö mettilu in simma a e fögge in sciu fundettu u l'aresta ciù bun che in t'a ticcia, e ti u metti lì in simma a e fögge e ti ghe metti in tej in po' d'inturnu, che u nun se allarghe troppu, e intantu che u te se lé-va ti te prepai dui -- trei legne, e quandu ti véei che u cumensa a lievità ti u tucchi cun u dìu che u turna in deré u lievitu dimmu: vö di che u l'é zà a bun puntu. Ti metti sciù e legne, ti te fè in bellu fögu, poi ti ghe spassi e ti u tii sutt'au testu, sempre che gh'areste e fogge belle alargae e nun ti ghe u lasci tantu, in t'é mezz'ua cöxe zà in bellu pan martin, e poi ti u tii föa, c'è chi u mangia ca-du, chi invece dixe che u pan martin va mangiou freidu, mi quellu u mutivu nu u so... però u pan martin ciù che atru u feiu... u se fa pe mangià au mattin cun u laite.


A frittà de geje o erbette MP3

A frittà natri a femmu cun a roba che gh'emmu in te l'ortu, se gh'é ciù bietule o... a otte in po' de insalatta scarolla, quella a se po' fà anche de erbette, devi piggià in po' de verde, tritalu cun in po' de seulla, una o dui gaggiöe d'aggiu, e poi se ghe mette in po' de miolla de pan bagnà in t'u laite, due öve, tre, e n'a brancà de furmaggiu: ti a remesci ben ch'a vegne in bellu impastu, e poi ti piggi 'na pue-la, ti ghe metti in po' d'öiu, poi ti ghe metti st'impastu, ti l'allarghi ben che u vegne bellu ciàn, e a frittà apen-a apen-a che a se mette a frize, gi-ala, gi-ala dui trei votte a cöxe ciù ben, e poi ti a tii föa, ti a metti in t'en piatu, e a frittà a l'é fatta così.